Giới thiệu về Đòn bẩy và Ký quỹ trong giao dịch ngoại hối
Thị trường ngoại hối (forex) là thị trường tài chính lớn nhất và có tính thanh khoản cao nhất trên toàn cầu. Với quy mô như thế, những ai tham gia thị trường đều phải chủ động nắm rõ hai khái niệm then chốt: đòn bẩy tài chính và ký quỹ. Chúng là “hai mặt của một đồng xu”, có thể khuếch đại tiền lời lẫn tiền lỗ. Chúng ta sẽ cùng điểm qua định nghĩa về đòn bẩy và ký quỹ, cơ chế hoạt động cùng các khái niệm liên quan, chẳng hạn như tỷ lệ yêu cầu ký quỹ, mức ký quỹ và yêu cầu bổ sung ký quỹ. Chúng ta cũng sẽ xem xét mối tương quan giữa đòn bẩy và ký quỹ, xem xét cách sử dụng hợp lý, đồng thời phân tích ưu điểm & nhược điểm của việc sử dụng đòn bẩy.
Đòn bẩy ngoại hối là gì?
Đòn bẩy cũng được xem một hình thức sử dụng vốn vay (nợ) để tài trợ cho các hoạt động đầu tư trong tài chính. Đòn bẩy là một khái niệm phổ biến trong giao dịch ngoại hối, cho phép các nhà giao dịch kiểm soát những vị thế lớn hơn, với số tiền vốn tương đối ít hơn.
Đòn bẩy cũng có nghĩa là vay tiền để đầu tư – một công cụ thường được các nhà giao dịch tận dụng. Họ sẽ vay tiền từ nhà môi giới và triển khai các vị thế lớn hơn cho một đơn vị tiền tệ nhất định. Nhờ đó, họ có thể giao dịch với giá trị lớn hơn tiền vốn ban đầu, làm tăng tiềm năng kiếm lời.
Theo đó, đòn bẩy có thể giúp tăng tiền lời kiếm được từ dao động giá giữa các cặp tiền. Tuy nhiên, đòn bẩy cũng có thể khiến mức lỗ tăng cao, khiến nó trở thành một con dao hai lưỡi. Vì thế, việc sử dụng đòn bẩy hiệu quả đòi hỏi bạn phải biết vận dụng nhiều phương thức quản trị rủi ro. Tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu về cách vận hành của đòn bẩy ngoại hối.
Cơ chế hoạt động của đòn bẩy
Khi bạn mở một tài khoản giao dịch có đòn bẩy, tức là bạn chỉ cần nạp mức tiền ký quỹ và nhà môi giới sẽ cung cấp số tiền còn lại để mở các vị thế như bạn mong muốn. Có thể hiểu rằng bạn đang vay tiền của nhà môi giới để tăng tiền vốn và năng lực giao dịch của mình. Đòn bẩy thường được hiển thị ở dạng tỷ lệ. Dưới đây là ví dụ về các tỷ lệ đòn bẩy.
Các tỷ lệ đòn bẩy:
|
|
Tỷ lệ đòn bẩy 1:50, 1:100 và 1:200 nghĩa là gì? Tỷ lệ đòn bẩy cho biết quy mô giao dịch có thể được khuếch đại bao nhiêu lần so với số tiền ký quỹ mà nhà giao dịch nắm giữ. Mức ký quỹ ban đầu do mỗi sàn môi giới yêu cầu có thể khác nhau, tùy thuộc vào quy mô giao dịch và chính sách của sàn. |
Ví dụ, nếu bạn mở vị thế mua cặp GBP/USD trị giá 100.000 USD, nhà môi giới có thể yêu cầu bạn nắm giữ ít nhất 1.000 USD trong tài khoản để làm tài sản thế chấp (gọi là ký quỹ). Như vậy, yêu cầu ký quỹ ở đây sẽ là 1%. Khi được biểu thị theo tỷ lệ đòn bẩy thì sẽ là 100:1, tức là một khoản quỹ trên 1.000 USD sẽ cho phép bạn kiểm soát một hợp đồng trị giá 100.000 USD đối với một cặp tiền nhất định.
Các tỷ lệ đòn bẩy phổ biến là 50:1, 100:1 và 200:1, và một số sàn thậm chí cho phép sử dụng đòn bẩy lên đến 500:1. Để thật sự hiểu rõ công cụ đòn bẩy, bạn phải nắm chắc khái niệm ký quỹ trong giao dịch ngoại hối vì nó chính là tài sản thế chấp cho các giao dịch có đòn bẩy.
Ký quỹ ngoại hối là gì?
Trong giao dịch ngoại hối, khái niệm ký quỹ chỉ khoản tiền nạp ban đầu mà sàn môi giới yêu cầu để bạn có thể mở và duy trì một vị thế có đòn bẩy. Số tiền ký quỹ thường bị hiểu lầm là một khoản chi phí để thực hiện giao dịch, nhưng nó chính là một phần tiền vốn của bạn bị giữ lại hoặc bị phong tỏa bởi nhà môi giới. Khoản này là tiền cọc để bù đắp cho những thua lỗ tiềm ẩn.
Nó được gọi là khoản quỹ thế chấp vì nó chính là tiền của bạn. Nếu bạn mở một vị thế giao dịch và nó mang lại lợi nhuận cho bạn, khoản ký quỹ trước đó cùng với số tiền lời sẽ được hoàn lại vào số dư hiện tại của bạn khi bạn đóng vị thế.
Ngược lại, nếu giao dịch của bạn phát sinh thua lỗ, khoản lỗ đó sẽ được khấu trừ trực tiếp vào tổng vốn tức thời trong tài khoản. Nếu mức thua lỗ vượt quá số tiền ký quỹ, một yêu cầu bổ sung ký quỹ (margin call) sẽ được kích hoạt. Để hiểu rõ hơn về yêu cầu bổ sung ký quỹ, hãy đọc tiếp phần sau về cơ chế ký quỹ ngoại hối.
Cơ chế ký quỹ ngoại hối
Giao dịch ký quỹ là khi bạn vay một khoản tiền từ sàn môi giới để nắm giữ một vị thế lớn hơn, tương tự với việc sử dụng đòn bẩy. Khi thực hiện ký quỹ, nhà giao dịch có thể kiểm soát một vị thế mà không cần chuẩn bị toàn bộ số tiền cần để thực hiện giao dịch đó. Để nắm bắt cơ chế này, bạn cần hiểu rõ các khái niệm liên quan, như tỷ lệ yêu cầu ký quỹ, mức ký quỹ và yêu cầu bổ sung ký quỹ.
Tỷ lệ yêu cầu ký quỹ:
Nó được xem là công thức để tính mức ký quỹ bắt buộc, là tỷ lệ phần trăm trên tổng giá trị giao dịch mà nhà đầu tư phải nạp để duy trì một vị thế có sử dụng đòn bẩy hoặc giao dịch ký quỹ. Đây là khoản bảo đảm thiết yếu cho nhà môi giới lẫn nhà giao dịch, để chắc rằng nhà giao dịch có đủ tiền vốn để bù đắp cho những khoản lỗ tiềm tàng.
Mức ký quỹ:
Đây được xem là một loại ký quỹ cụ thể, nêu chính xác số tiền mà các nhà giao dịch cần có để duy trì một giao dịch. Nó được tính theo phép nhân giữa tỷ lệ yêu cầu ký quỹ với tổng kích thước vị thế.
Nếu bạn muốn mở một vị thế trị giá 200.000 USD và sàn môi giới đưa ra tỷ lệ yêu cầu ký quỹ là 2%, thì mức ký quỹ sẽ là 2% của 200.000 USD, tức là 4.000 USD. Suy ra, bạn phải nạp hoặc có số tiền vốn trên 4.000 USD để mở vị thế đó.
Công thức: Mức ký quỹ = Tổng kích thước vị thế x Tỷ lệ yêu cầu ký quỹ
Yêu cầu bổ sung ký quỹ:
Đây là một hình thức báo động từ nhà môi giới, yêu cầu nhà giao dịch bổ sung thêm tiền vốn hoặc bán các tài sản khi vốn tức thời trong tài khoản thấp hơn mức ký quỹ.
Nếu nhà giao dịch nhận được yêu cầu bổ sung ký quỹ nhưng không nạp tiền thêm hoặc bán bớt tài sản, nhà môi giới sẽ bắt buộc phải tiến hành cưỡng chế bằng việc đóng vị thế: họ bảo vệ phần vốn tức thời còn lại bằng cách bán một phần hoặc toàn bộ các vị thế đang mở để đưa tài khoản trở lại mức ký quỹ yêu cầu. Như đã đề cập trước đó, khi mức thua lỗ vượt quá mức ký quỹ, yêu cầu bổ sung ký quỹ sẽ được kích hoạt.
Mối tương quan giữa đòn bẩy và ký quỹ
Đòn bẩy và ký quỹ có thể được xem là hai mặt của một đồng xu trong giao dịch đòn bẩy: bạn chỉ cần nạp một phần trăm nhất định của tổng giá trị giao dịch làm tài sản thế chấp (cũng chính là mức ký quỹ) thay vì toàn bộ. Mức ký quỹ này đóng vai trò như một số tiền cọc bảo đảm nhằm bù đắp cho các khoản lỗ có nguy cơ xảy ra.
Việc sử dụng đòn bẩy cho phép bạn tăng kích thước vị thế giao dịch tương ứng với mức ký quỹ. Đối với tỷ lệ đòn bẩy 10:1, bạn có thể kiểm soát một vị thế có giá trị gấp 10 lần so với số tiền ký quỹ.
Có thể nói, đòn bẩy ngoại hối và ký quỹ ngoại hối tỉ lệ nghịch với nhau: đòn bẩy càng cao thì tỷ lệ yêu cầu ký quỹ càng thấp, như hình minh họa dưới đây:
Một điều đáng lưu ý là tỷ lệ đòn bẩy cao hơn có thể làm giảm mức ký quỹ được yêu cầu cho mỗi giao dịch. Tuy nhiên, các nhà đầu tư nên phòng tránh khuynh hướng giao dịch quá đà vì nó sẽ khiến rủi ro tăng cao, dù một dao động giá nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả tai hại. Điều quan trọng là phải luôn cân nhắc quản trị rủi ro, cùng với việc sử dụng phương thức ký quỹ. Tiếp theo, hãy cùng điểm qua các phương thức quản trị rủi ro quan trọng để biết cách sử dụng đòn bẩy sao cho hợp lý trong chiến lược giao dịch của mình, bao gồm cả việc giao dịch đòn bẩy.
Cách thức tận dụng đòn bẩy ngoại hối khôn ngoan
Như đã đề cập ở trên, phương thức giao dịch ký quỹ là một con dao hai lưỡi: vừa tạo điều kiện cho bạn khuếch đại tiền lời, vừa làm tăng rủi ro tiềm tàng. Để giảm thiểu những rủi ro này, bạn nên tuân thủ những quy tắc thực hành cụ thể sau:
Tìm hiểu về tỷ lệ yêu cầu ký quỹ của nhà môi giới
Mỗi nhà môi giới đều có tỷ lệ yêu cầu ký quỹ khác nhau. Bạn nhất định phải làm quen và ghi nhớ chúng, để bảo đảm số tiền vốn vừa đủ trong tài khoản giao dịch để đáp ứng yêu cầu của họ.
Hai nhà giao dịch cùng nạp số tiền 1.000 USD nhưng với tỷ lệ yêu cầu ký quỹ khác nhau, 50:1 và 100:1. Đối với tỷ lệ 50:1, mức ký quỹ cho mỗi giao dịch sẽ cao hơn (2%), trong khi với tỷ lệ 100:1 thì thấp hơn (1%).
Nếu cả hai người này cùng mở một giao dịch khiến họ lỗ 1%, thì số tiền lỗ mỗi người sẽ gánh là 500 USD. Rõ ràng, năng lực duy trì vị thế của mỗi nhà giao dịch phụ thuộc vào khả năng bảo vệ mức ký quỹ của họ. Ví dụ, khi mở một vị thế 10.000 đơn vị (tương đương 0,1 lot), mức ký quỹ với đòn bẩy 50:1 là 200 USD, trong khi với 100:1 chỉ có 100 USD.
Suy ra, với tỷ lệ đòn bẩy 50:1, số tiền vốn tức thời sẽ là 800 USD sau khi mở vị thế (chưa tính chênh lệch giá và các khoản phí khác), trong khi với tỷ lệ đòn bẩy 100:1 thì số tiền sẽ là 900 USD. Điểm then chốt ở đây là nhà giao dịch có thể duy trì vị thế cho đến đến khi mức chênh lệch dẫn đến yêu cầu bổ sung ký quỹ đạt 100 USD.
Sử dụng lệnh cắt lỗ:
Bất kể tỷ lệ đòn bẩy của tài khoản là bao nhiêu, việc sử dụng các công cụ quản lý rủi ro như lệnh cắt lỗ là cực kỳ quan trọng. Đây là những lệnh tự động đóng vị thế khi giá chạm đến mức đã định trước. Bạn chỉ cần xác định ngưỡng thua lỗ tối đa mà bạn muốn. Công cụ này hoạt động như một chiếc phao an toàn để bạn không phải mất nhiều hơn khả năng chi trả của mình.
Liên tục theo dõi các giao dịch và mức ký quỹ:
Bạn nên thường xuyên kiểm tra các vị thế đang mở của mình để bảo đảm có đủ tiền vốn. Đồng thời, theo dõi mức ký quỹ để không phải nhận yêu cầu bổ sung ký quỹ. Thói quen này giúp bạn giảm thiểu các rủi ro liên quan đến giao dịch ký quỹ và tối ưu hóa kết quả đầu tư.
Chọn kích thước vị thế và phân bổ vốn phù hợp:
Để có được thành công lâu dài trong giao dịch, một yếu tố thiết yếu là làm chủ được kích thước vị thế và phân bổ vốn. Hãy bắt đầu bằng việc xác định khoản tiền vốn mà bạn sẵn sàng mất cho mỗi giao dịch. Cân nhắc mức chịu rủi ro và số tiền trong tài khoản của bạn tương ứng tỷ lệ đòn bẩy. Việc chọn kích thước vị thế phù hợp với mức đòn bẩy là một bước quản trị rủi ro then chốt. Nhờ đó, bạn có thể kiểm soát hiệu quả các rủi ro trước các khuynh hướng bất lợi hoặc những giai đoạn biến động giá dữ dội, tránh được những khoản lỗ nặng.
Không dùng đòn bẩy quá mức
Hãy chọn mức đòn bẩy và tỷ lệ mở vị thế phù hợp với mức chịu rủi ro của bạn. Bạn không nhất thiết phải tận dụng tỷ lệ đòn bẩy cao và giao dịch quá mức để đạt được mức lời cao. Thay vào đó, hãy khôn khéo chọn tỷ lệ đòn bẩy hợp lý và số lượng vị thế mở phù hợp, đồng thời triển khai chiến lược giao dịch cũng như phương thức quản trị rủi ro nhất quán với mục tiêu đầu tư của mình.
Ưu, nhược điểm trong việc sử dụng đòn bẩy ngoại hối:
|
Tăng sức mua: Giao dịch có đòn bẩy cho phép nhà giao dịch kiểm soát vị thế có giá trị lớn hơn số tiền vốn hiện có, tạo nhiều cơ hội sinh lời dù nguồn quỹ giới hạn.
Tăng rủi ro nhận yêu cầu bổ sung ký quỹ: Trong trường hợp số dư hiện hữu rơi xuống dưới mức ký quỹ tối thiểu, lệnh yêu cầu bổ sung ký quỹ sẽ được kích hoạt, dẫn đến nguy cơ sẽ bị cưỡng chế tài khoản. Đòn bẩy ngoại hối gia tăng nguy cơ thua lỗ.Kết luận:
Tóm lại, giao dịch với đòn bẩy ngoại hối và ký quỹ ngoại hối làm tăng tiềm năng sinh lời, nhưng cũng khuếch đại nguy cơ thua lỗ. Các nhà giao dịch cần thận trọng trong quản trị rủi ro, hiểu rõ tỷ lệ yêu cầu ký quỹ và duy trì kỷ luật khi áp dụng chiến lược giao dịch để phòng tránh những mất mát nặng nề, giám sát hiệu quả các giao dịch và gặt hái được thành công dài hạn.
